Στη σημερινή ανάρτηση θα μοιραστώ μαζί σας μια ιδέα που βρήκα στο διαδίκτυο και εφάρμοσα με τους μαθητές μου και για την οποία ετοίμασα το δικό μου υλικό το οποίο μοιράζομαι σήμερα εδώ. Πρόκειται για ένα χαριτωμένο και θελκτικό τρόπο με τον οποίο μπορούμε να κεντρίσουμε το ενδιαφέρον των μαθητών μας  και να  ενισχύσουμε την προσπάθειά τους για αυτοαξιολόγηση. Σε μια γωνιά της τάξης έχω τοποθετήσει μια καρτέλα με μανταλάκια που φέρουν την εικόνα μιας φωτογραφικής. Έχω ενημερώσει τους μαθητές ότι μπορούν, όποτε νιώσουν ότι η εργασία τους είναι ξεχωριστή και αξίζει να τοποθετηθεί στο φάκελο επιτευγμάτων (portfolio) τους, να πάρουν και να τοποθετήσουν ένα μανταλάκι στη σελίδα με την εργασία. Με αυτό τον τρόπο θα μπορώ να καταλάβω ότι επιθυμούν η εργασία τους να αποθηκευτεί στο φάκελο επιτευγμάτων τους ή να σταλεί στους γονείς τους ώστε να μπορέσουν να δουν κι αυτοί τι έχει καταφέρει το παιδί τους. Τον πρώτο καιρό, στην ίδια γωνιά, τοποθέτησα κι ένα κατάλογο με κριτήρια βάσει των οποίων θα μπορούσαν να αξιολογήσουν κατά πόσο η εργασία τους ξεχώριζε σε ποιότητα (χωρίς βέβαια να είναι αυτό περιοριστικό αφού κάποιο παιδί μπορεί να ήθελε για τους δικούς του λόγους μια εργασία του να μπει στον φάκελο επιτευγμάτων). Στόχος είναι σταδιακά οι μαθητές να αποκτήσουν δεξιότητες αυτοαξιολόγησης αλλά και κίνητρο για καλύτερες εργασίες. Από την προσωπική μου εμπειρία μπορώ να πω ότι η δραστηριότητα αυτή ενθουσιάζει τους μαθητές οι οποίοι προσπαθούν να έχουν καλύτερα αποτελέσματα. 

Στην περίπτωση των δικών μου μαθητών, τις εξαιρετικές εργασίες τις στέλνω στους γονείς μέσω του προγράμματος Class Dojo. Η σάρωση των εργασιών γίνεται σε χρόνο μηδέν χρησιμοποιώντας το ipad και την εφαρμογή Faster Scan HD - PDF document scanner. Η εφαρμογή αυτή είναι δωρεάν, πολύ εύκολη στη χρήση και μπορείς σε ελάχιστο χρόνο και με ελάχιστο κόπο να σαρώσεις και να αποθηκεύσεις την εργασία του μαθητή σε pdf ή png (εικόνα).

Το υλικό για να το αξιοποιήσετε και στη δική σας τάξη μπορείτε να το κατεβάσετε από εδώ. 

Ας είναι η μέρα του βιβλίου μια μέρα γιορτινή. Μια μέρα που οι μαθητές θα παίξουν με το βιβλίο τους και θα το αγαπήσουν. Πιο κάτω ακολουθούν διάφορες ιδέες που μπορείτε να εφαρμόσετε με τους μαθητές για να διασκεδάσουν και να χαρούν τη μέρα του βιβλίου.
1. Μουσικές βιβλιοκαρέκλες. Αυτό το παιχνίδι είναι μια απλή παραλλαγή του γνωστού παιχνιδιού "Μουσικές Καρέκλες" με τη διαφορά ότι πάνω σε κάθε καρέκλα μπορεί να τοποθετηθεί ένα βιβλίο (οι μαθητές μπορούν να φέρουν βιβλία από το σπίτι ώστε να μην χρησιμοποιηθούν τα βιβλία της τάξης που τους είναι ήδη γνωστά). Ο μαθητής που χάνει σε κάθε γύρο, παίρνει το βιβλίο της καρέκλας που αφαιρέθηκε και εκτελεί μια δοκιμασία ανάγνωσης όπως π.χ. να διαβάσει με αστείο τρόπο ένα απόσπασμα, να διαβάσει ένα απόσπασμα χωρίς τα σύμφωνα, να τραγουδήσει ένα απόσπασμα κ.α. Με αυτό τον τρόπο τα παιδιά έχουν μια πρώτη γνωριμία με βιβλία που δεν έχουν ξαναδιαβάσει. 
2. Βιβλιοαινίγματα. Ακολουθήστε το παράδειγμα της Θέτη Χορτιάτη και ετοιμάστε με τους μαθητές σας αινίγματα για γνωστά παραμύθια. Μπορείτε να τα παρουσιάσετε σε μαθητές άλλων τάξεων ή μπορεί κάθε μαθητής να ετοιμάσει το δικό του και στη συνέχεια να τα παρουσιάσει στους υπόλοιπους συμμαθητές του. Παραδείγματα μπορείτε να βρείτε εδώ.
3. Μάντεψε ποιος. Οι μαθητές φορούν γύρω από το κεφάλι τους λαστιχάκια με τα οποία συγκρατούν μια κάρτα με κάποιο ήρωα γνωστού βιβλίου χωρίς να τον έχουν δει. Ο κάθε παίκτης θα πρέπει να υποβάλει ερωτήσεις στο ζευγάρι του που θα του απαντά μόνο με ένα ναι ή ένα όχι μέχρι να καταφέρει να μαντέψει ποιος ήρωας παραμυθιού είναι πάνω στην κάρτα. Μπορεί να προηγηθεί γραπτή εργασία όπου κάθε μαθητής αναλαμβάνει να γράψει μια παράγραφο για να παρουσιάσει τον ήρωα στους υπόλοιπους συμμαθητές τους. Με αυτό τον τρόπο οι μαθητές μπορούν να ακούσουν διάφορα χαρακτηριστικά των ηρώων ώστε οι ερωτήσεις τους να είναι πιο στοχευμένες. Παραδείγματα με κάρτες μπορείτε να βρείτε εδώ.
4. Μετατροπή μύθων του Αισώπου σε έμμετρα. Υπάρχουν παιδικά βιβλία στα οποία οι μύθοι του Αισώπου παρουσιάζονται σε έμμετρη μορφή. Μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε ως παραδείγματα και στη συνέχεια να ζητήσουμε από τους μαθητές να για να φτιάξουν τα δικά τους. 
5. Παντομίμα. Οι μαθητές παίζουν παντομίμα με τίτλους βιβλίων που υπάρχουν στη βιβλιοθήκη της τάξης. 
6. Ντόμινων βιβλίων. Οι μαθητές χρησιμοποιούν τα βιβλία της βιβλιοθήκης της τάξης που τους είναι γνωστά για να φτιάξουν ένα ντόμινο. Κάθε μαθητής παίρνει ένα βιβλίο και θα πρέπει να το τοποθετήσει στο ντόμινο που δημιουργούν στο πάτωμα της τάξης. Η τοποθέτηση του βιβλίου δίπλα στο άλλο πρέπει να γίνει με βάση κάποιο κριτήριο που ανακοινώνει ο μαθητής που το τοποθετεί.
Παρόμοια δραστηριότητα που μπορεί να γίνει είναι η ταξινόμηση των βιβλίων της βιβλιοθήκης της τάξης με κριτήρια που θέτουν οι μαθητές π.χ. βιβλία με ήρωες ζώα κ.α.
7. Η μπουγάδα των βιβλίων
   Το μενού των βιβλίων 
Οι δύο πιο πάνω δραστηριότητες είναι παρόμοιας φιλοσοφίας. Οι μαθητές συμπληρώνουν τα δομικά στοιχεία του κάθε βιβλίου και τα παρουσιάζουν. Αν η δραστηριότητα γίνει σε χαρτόνια με μορφή ενδυμάτων μπορούμε να τα κρεμάσουμε σε ένα σχοινάκι στην τάξη για να φτιάξουμε την μπουγάδα των βιβλίων. Αν πάλι γίνει σε μενού, τότε φτιάχνουμε το μενού των βιβλίων. Φύλλα εργασίας για να φτιάξετε το μενού των βιβλίων μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ. Φύλλα εργασίας για ρούχα μπορείτε να βρείτεεδώ. Ζητήστε από τους μαθητές να ετοιμάσουν μια εργασία για το βιβλίο του ο καθένας γράφοντάς την μέσα στα χαρτονάκια που αναπαριστούν ρούχα. 
8. Ο Κώδικας του Καλού Αναγνώστη. Ετοιμάζουμε τον Κώδικα του Καλού Αναγνώστη. Συζητούμε με τους μαθητές πώς μεταχειρίζεται ο καλός αναγνώστη τα βιβλία. Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να σκεφτούν σήματα που μπορούν να συμπεριληφθούν  στον Κώδικα του Καλού Αναγνώστη και δίνουμε την ευκαιρία στους μαθητές μας για να τα ετοιμάσουν. Σχετικά φύλλα εργασίας μπορείτε να βρείτε εδώ.
9. Ο δεκάλογος του Καλού Αναγνώστη. Διαβάζουμε τα δικαιώματα του καλού αναγνώστη έτσι όπως τα αποτύπωσε ο Daniel Pennac και στη συνέχεια ζητούμε από τα παιδιά να ετοιμάσουν τις δικές τους αφίσες. 
10. Αφήστε τους μαθητές να εκφραστούν και να αναφέρουν τι μπορούν να κάνουν με ένα βιβλίο. Στη συνέχεια συμπληρώνουν τις ιδέες τους σε καρτελίτσες. Οι καρτελίτσες μπορούν να στολίσουν την πινακίδα της τάξης. Καρτελίτσες μπορείτε να βρείτε εδώ.
11. Φτιάξτε τον σελιδοδείκτη του φίλου του βιβλίου και του εχθρού του βιβλίου. Παράδειγμα μπορείτε να βρείτε εδώ. 

«Πρέπει να συνεχίσω να διαβάζω στο παιδί μου παραμύθια τώρα που ξέρει να διαβάζει μόνο του;» με ρωτάνε συχνά γονείς. Λοιπόν, η απάντηση είναι ΝΑΙ. Ακόμα κι αν το παιδί σας έχει ήδη μάθει να διαβάζει, συνεχίστε να του διαβάζετε ιστορίες. Το παιδί έχει ανάγκη να του διηγούνται ιστορίες. Μην του στερήσετε την απόλαυση της ακρόασης ενός παραμυθιού ή μιας ιστορίας.
Δεν υπάρχει κατάλληλη ηλικία να αρχίσει ή να σταματήσει κάποιος γονιός να διαβάζει στο παιδί του. Υπάρχουν μανούλες που ξεκινούν από την περίοδο της κύησης να διαβάζουν στο αγέννητο παιδί τους. Άλλοι αρχίζουν να διηγούνται ή να διαβάζουν στο παιδί τους στους πρώτους μήνες της ζωής του. Η διαδικασία αυτή μπορεί να συνεχιστεί μέχρι και την εφηβεία του παιδιού.
Η ανάγνωση ενός βιβλίου είναι εξίσου χρήσιμη και απολαυστική τόσο για το παιδί όσο και για το γονιό. Είναι μια ευκαιρία για το γονιό να αφιερώσει χρόνο και να βρεθεί κοντά στο παιδί του και να νιώσει την αγάπη του. Είναι μια ευκαιρία για ξεκούραση και χαλάρωση ύστερα από μια δύσκολη μέρα. Είναι μια καλή ευκαιρία να ξεφύγουμε από το άγχος και τα προβλήματα και να «ταξιδέψουμε» μαζί με το παιδί μας. Το παιδί, από την άλλη, νιώθει ότι  ο ενήλικας του αφιερώνει χρόνο. Αν η ανάγνωση βιβλίο γίνεται το βράδυ το παιδί χαλαρώνει και νιώθει ασφάλεια προτού κοιμηθεί. Η ανάγνωση εμπλουτίζει το λεξιλόγιό του παιδιού και καλλιεργεί την αντιληπτική του ικανότητα. Το βοηθά να αναγνωρίσει τα συναισθήματά του (χαρά, φόβος, λύπη, θυμός…). Μέσα από την ιστορία, βιώνει εσωτερικά διλήμματα ή κρυφές επιθυμίες.
Διαβάστε στο παιδί σας οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Μια καλή ευκαιρία είναι το βράδυ πριν από τον ύπνο: αυτό το «ραντεβού» γαληνεύει το παιδί αφού εξασφαλίζει την παρουσία του ενήλικα.  Μην αισθανθείτε βέβαια ένοχοι αν κάποιο βράδυ είστε πολύ κουρασμένοι ή απασχολημένοι! Να έχετε πάντοτε όμως υπόψη σας ότι δεν υπάρχει  ο ιδανικός χώρος ή χρόνος για να διαβάσετε στο παιδί σας. Η ανάγνωση ενός βιβλίου μπορεί να γίνει παντού. Μην αποφεύγετε χώρους όπως μια ήσυχη γωνιά στο σπίτι ή μια θορυβώδης αίθουσα αναμονής σε ιατρείο, στο μπάνιο, στην παραλία, στον κήπο ή καθώς περιμένετε στο αυτοκίνητο!
 
 
Δεν υπάρχει επίσης «κατάλληλο» βιβλίο. Η επιλογή βιβλίου πρέπει να είναι μια ευχάριστη διαδικασία για το παιδί και να γίνεται από το ίδιο. Το να διαλέξει ένα βιβλίο είναι σαν να κάνει ένα νέο φίλο. Αν θέλετε το παιδί σας να αγαπήσει το βιβλίο επιτρέψτε του να κάνει τις δικές του επιλογές και μην το εξαναγκάσετε να ακολουθήσει τις δικές σας προτιμήσεις.
Αν πάλι θέλετε να εμπλέξετε το παιδί σας στην ανάγνωση του βιβλίου κάντε το με διασκεδαστικό τρόπο. Μπορείτε να παίξετε, διαβάζοντας και οι δυο μαζί. Κάποιες ιδέες είναι:

• Ο καθένας να διαβάζει μια σελίδα.
• Ο ένας διαβάζει τα αποσπάσματα του αφηγητή, ο άλλος τους διαλόγους.
• Διαβάστε μέχρι ένα κρίσιμο σημείο: αν το παιδί θέλει να μάθει τη συνέχεια είναι σειρά του να διαβάσει!

Διαβάστε λοιπόν στο παιδί σας ακόμα κι αν είναι 10 ή 12 ετών. Ενισχύστε τη σχέση σας με το παιδί σας  και αφήστε το βιβλίο να παραμένει πηγή χαράς και αφορμή συνεργασίας του ενήλικα με το παιδί. 

Ούτε που μου πέρασε από το μυαλό ότι το βιβλίο «Δικαίωμα στη Μάθηση – Η Ιστορία της Μαλάλα  Γιουσαφζάι», Εκδόσεις Λιβάνη  και η προσωπική ιστορία της νεαρής Μαλάλα θα μπορούσε να προκαλέσει τόσο μεγάλη εντύπωση στην εννιάχρονη κόρη μου. Εγώ τη το αγόρασα σκεπτόμενη ότι θα ήθελα το κορίτσι μου να διαβάσει την ιστορία μιας κοπέλας που πήρε τη ζωή της στα χέρια της και υψώνοντας το ανάστημά της έβαλε το δικό της λιθαράκι στην παγκόσμια ιστορία. Και φυσικά ήταν μεγάλη η χαρά μου όταν είδα την κόρη μου να δείχνει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για το βιβλίο από την πρώτη στιγμή που το κράτησε στα χέρια της. 

Η όμορφη εικονογράφηση την κέρδισε αμέσως. Με μεγάλη έκπληξη άκουσε ότι το βιβλίο βασίζεται στην πραγματική ιστορία της Μαλάλα Γιουσαφζάι, ενός κοριτσιού από το Πακιστάν, το οποίο αντιστάθηκε στους Ταλιμπάν και αγωνίστηκε για το δικαίωμα στη μάθηση. Φτάνοντας σπίτι στρώθηκε αμέσως στο διάβασμα ενώ κάθε φορά που της έκανε εντύπωση κάποιο γεγονός από αυτά που διάβαζε, ήθελε να το συζητήσουμε. Ζήτησε να ψάξουμε για την Μαλάλα στο διαδίκτυο για να βρούμε φωτογραφίες της ώστε να δει πώς είναι στην πραγματικότητα. Τελειώνοντας το βιβλίο μου ανακοίνωσε ότι ήθελε να μοιραστεί την ιστορία της Μαλάλα με τους συμμαθητές της και την επόμενη μέρα ζήτησε από τη δασκάλα της να της παραχωρήσει χρόνο για να τα παρουσιάσει. Η δασκάλα της δέχτηκε και έτσι κάποια στιγμή τις επόμενες μέρες έκανε μια σύντομη παρουσίαση για το βιβλίο στους συμμαθητές της. Για το σκοπό αυτό είχε, με δική της πρωτοβουλία, αποστηθίσει αποσπάσματα από το βιβλίο. Πιο πολύ από όλα όμως της άρεσαν τα λόγια της Μαλάλα «ένας παιδί, ένας δάσκαλος, ένα βιβλίο και ένα μολύβι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο». Ήταν τόσος ο ενθουσιασμός του παιδιού μου για αυτό το βιβλίο, που αποφάσισα ότι ως εκπαιδευτικός θα το δουλέψω και με τους μαθητές μου.

Φέτος δουλεύω με παιδιά Δ΄ τάξης και μια ενότητα  η οποία προσφέρεται είναι η ενότητα 13 «Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίδιοι». Μια άλλη καλή ευκαιρία είναι μέρα που γιορτάζεται η γιορτή των γραμμάτων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν αρκετές άλλες στιγμές που ένας εκπαιδευτικός μπορεί να θεωρήσει κατάλληλες για να δουλέψει με ένα τέτοιο βιβλίο. Για την επεξεργασία του βιβλίου με τους μαθητές έχω ετοιμάσει μια σειρά από φύλλα εργασίας. Μπορείτε να δείτε κάποια ενδεικτικά φύλλα εργασίας που συμπεριλαμβάνονται στο πακέτο. Όλα τα φύλλα εργασίας μπορείτε να τα βρείτε εδώ  

Η ιστορία της Μαλάλα Γιουσαφζάι - Φύλλα εργασίας

Η "Lily and the Snowman" είναι μια υπέροχη κινούμενη ταινία που μας θυμίζει ότι είμαστε πιο ευτυχισμένοι όταν ζούμε τη στιγμή και ακούμε τα συναισθήματά μας. Ας απολαύσουμε τις καλύτερες στιγμές με αυτά και αυτούς που έχουμε γύρω μας,  να μοιραστούμε τις στιγμές μας με αυτούς που αγαπάμε, να ακολουθούμε τα όνειρα του παιδιού που είναι πάντα μέσα μας. Εν ολίγοις, απλοποιήστε και επιστρέψτε στην ουσία: αυτό που υπαγορεύει την καρδιά μας.

​Παρακολουθήστε αυτή τη  το βραβευμένη 3D κινούμενη ταινία μικρού μήκους που ονομάζεται "Hewn". Ο ξύλινος πατέρας αγωνίζεται να στηρίξει το μεταλλικό παιδί του που καταναλώνει ξύλο για να επιβιώσει. Καθώς το αγόρι μεγαλώνει, το ποσοστό κατανάλωσης αυξάνεται. Έρχεται μια μέρα που ρίχνει το σπίτι τους στο έδαφος και δεν έχει αφήσει τίποτα. Αργότερα, ο πατέρας ξυπνάει και γεμάτος πανικό αντιλαμβάνεται ότι ο γιος του έχει φύγει. Βρίσκει τελικά το γιο του με τα μάτια κλειστά ... Παρακολουθήστε την προσπάθεια του πατέρα να επαναφέρει το γιο του στη ζωή και συσχετίστε τον πατέρα με τη γη και τον γιο με τον άνθρωπο που καταστρέφει τη γη. 

​Μια πολύ συγκινητική ταινία μικρού μήκους που αναφέρει την ιστορία ενός εφήβου, εθισμένου σε βιντεοπαιχνίδια, η ζωή του οποίου θα αλλάξει αφού λάβει ένα δώρο από τη μητέρα του. Παρακολουθήστε την μέχρι το τέλος.

Αυτή η όμορφη κινούμενη ταινία ονομάζεται "Soar". Ενθαρρύνει τα παιδιά (και τους ενήλικες) να ακολουθούν τα όνειρα και τις ιδέες τους, να πιστεύουν σε αυτά και να επιμένουν.

​"Κάθε Αστέρι" είναι μια όμορφη ταινία κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους από τον ταλαντούχο Yawen Zheng. Ένα μυστηριώδες αγόρι (με τους ψεύτικους ανέμους του Μικρού Πρίγκιπα) συλλέγει αστέρια για να τα στείλει σε παιδιά που ζουν σε γκρίζες και μονότονες πόλεις. Με αυτά ανάβει η καρδιά τους.

​Νομίζω ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι να παρακολουθήσετε αυτή την κινούμενη ταινία που ονομάζεται "Monsterbox". Ο πρώτος είναι ως μια πρωτότυπη δημιουργία, διασκεδαστική και φανταστική με πολύχρωμα τέρατα, ένα κορίτσι και ένα γέρο παθιασμένο με τα φυτά. Ο δεύτερος είναι μια μεταφορά για την παιδική ηλικία. Τα ρολόγια είναι η «αταξία» (υποκειμενική έννοια) που μπορεί να κάνει ένα παιδί στην προσπάθειά του να γνωρίσει τον κόσμο. Όταν ο γέρος ξεχάσει τις "ενήλικες αρχές" του και βουτάει στον κόσμο του παιδιού, όλα γίνονται μαγικά! Ας μην ξεχνάμε ποτέ ότι υπάρχει πάντα ένα παιδί μέσα μας, αθώο, ονειρικό και τολμηρό. Και ας εξασφαλίσουμε ότι τα παιδιά γύρω μας μπορούν να συνεχίσουν να ονειρεύονται και να δοκιμάζουν νέες εμπειρίες.

​Οι προσπάθειες αυτού του μικρού γρύπα θα εμπνεύσουν όλη την οικογένεια. Πράγματι, είναι σημαντικό να θεωρούνται τα λάθη ως ευκαιρίες για μάθηση και ενθάρρυνση των προσπαθειών των παιδιών χωρίς να τα κρίνουμε. Μόλις επιτευχθεί ο στόχος, η αίσθηση ικανοποίησης βοηθάει στην αύξηση του επιπέδου ευτυχίας. 

​Το Νεφέλωμα είναι μια όμορφη κινούμενη ταινία μικρού μήκους που θα ευχαριστήσει μεγάλους και μικρούς. Είναι μια μεταφορά για τη δύναμη της καλοσύνης, της συμπάθειας, του θάρρους να ξεπεράσουμε τους φόβους και να αποκτήσουμε αυτοπεποίθηση.

​Είμαστε το 1920 στο Κάιρο. Ένας αρχαιολόγος πρόκειται να ανακαλύψει το μυστικό των πυραμίδων ... αλλά αυτό δεν θα συμβεί όπως φανταζόταν ...

​Μια σύντομη ταινία που είναι τόσο ποιητική όσο και εμπνευσμένη!

Τι θλίψη και τι πόνο μας προκαλεί η μετακόμιση όταν πρέπει να αφήσουμε πίσω αυτά που αγαπάμε... 

Ο διαλογισμός είναι ισχυρός. Ίσως κάτι περισσότερο από αυτό που πιστεύει ο μοναχός ...

​Παρακολουθήστε αυτή τη βραβευμένη ταινία μικρού μήκους που ονομάζεται "Pakan" και παρουσιάζει την ιστορία ενός νεαρού άνδρα που πηγαίνει σε ένα δύσκολη διαδρομή για να σώσει τη φυλή του από την εξαφάνιση καθώς μια συνεχιζόμενη ξηρασία έχει αλλάξει τον κόσμο για πάντα! Έχει δημιουργήσει μια θανατηφόρα έρημο, απορροφώντας τη ζωή από τα πάντα. Με την ελπίδα του σε ένα μυστηριώδες μικρό κιβώτιο, μπορεί να ξεπεράσει για να σώσει τη φυλή του;

.Μια κινούμενη ιστορία στην οποία η φαντασία και η πραγματικότητα συγχωνεύονται για να μετατρέψουν τα όνειρα σε πραγματικότητα. Πώς η αποφασιστικότητα μπορεί να είναι πραγματικότητα και πώς μπορεί η φαντασία να ελευθερώσει μια απροσδόκητη ελευθερία; Μπορεί ένας εύθραυστος κόσμος φώτων και σκιών να μας  φωτίσει περισσότερα από μια σιλουέτα αντλημένη από το ηλιακό φως; Μια ταινία μικρού μήκους από τον σκηνοθέτη Carlos Lascano.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό εμείς οι εκπαιδευτικοί να επιβραβεύουμε την προσπάθεια και όχι την ικανότητα των μαθητών μας. Τι εννοούμε με αυτό; Σύμφωνα με την έρευνα της Carol Dweck, Καθηγήτριας Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, οι μαθητές πρέπει να παίρνουν ανατροφοδότηση για την προσπάθεια που καταβάλουν και τα αποτελέσματα που επιτυγχάνουν γεγονός που θα τους εμπεδώσει ότι η συνεχής προσπάθεια θα φέρει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Αντίθετα αν οι μαθητές επιβραβεύονται για τις ικανότητές τους θα θεωρούν ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν είναι αποτέλεσμα έλλειψης ικανοτήτων και θα αποθαρρύνονται από την προσπάθεια.

Βασισμένη σε έρευνες που πραγματοποίησε με εκατοντάδες μαθητές, η  Carol Dweck κατέληξε ότι ανάλογα με τον τρόπο που αξιολογούμε τις ικανότητές μας αναπτύσσουμε συγκεκριμένη προσπάθεια και προσεγγίζουμε διαφορετικά επίπεδα επιτυχίας. Άτομα που έχουν εκπαιδεύσει το μυαλό τους να αντιλαμβάνεται την αποτυχία, όχι ως έλλειψη ικανοτήτων, αλλά ως μία ευκαιρία για να μάθουν και να προσπαθήσουν περισσότερο έχουν «growth mindset» ή σε μία προσπάθεια μετάφρασης στα Ελληνικά: «αναπτυσσόμενη αντίληψη». Αντίθετα άτομα που έχουν συνειδητή ή ασυνείδητη πεποίθηση πως η ευφυΐα και οι ικανότητες είναι δεδομένα και στατικά έχουν «σταθερή αντίληψη αυτογνωσίας» (Fixed mindset). Σε ένα από τα ερευνητικά πειράματα της Dwek μαθητές κλήθηκαν να εξεταστούν  γραπτά σε συγκεκριμένο υλικό και χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Στην πρώτη ομάδα ο εξεταστής είπε: «πρέπει να είναι κάποιος έξυπνος για να λύσει αυτά τα προβλήματα» ενώ στην δεύτερη: «πρέπει κάποιος να έχει προσπαθήσει πολύ για να λύσει αυτά τα προβλήματα». Τα αποτελέσματα των μαθητών που επαινέθηκαν για την ευφυΐα τους (πρώτη ομάδα) σε επόμενες εξετάσεις ήταν όλο και μικρότερα συγκριτικά, ενώ των μαθητών που επαινέθηκαν για την προσπάθεια τους ήταν προοδευτικά καλύτερα. Η πρώτη κατηγορία μαθητών ξεκίνησε να αποφεύγει νέες δοκιμασίες, ενώ η δεύτερη προχώρησε σε πιο απαιτητικές δραστηριότητες (Mueller and Dweck, 1998).

Η θεωρία της Dweck όμως παρερμηνεύτηκε από κάποιους που θεώρησαν ότι εκπαιδευτικοί και γονείς πρέπει να επαινούν τους μαθητές ακόμα και όταν δεν πετυχαίνουν κάτι, απλά και μόνο για να μην τους πληγώσουν. Η ίδια όμως, σε μια προσπάθεια να ξεκαθαρίσει την παρερμηνεία δήλωσε ότι "πρέπει να είμαστε ειλικρινείς με τα παιδιά". Επαινούμε την προσπάθεια όμως λέμε την αλήθεια για την απόδοση ενός μαθητή και συνεργαζόμαστε μαζί του για να τον βοηθήσουμε να γίνει πιο αποτελεσματικός.
Το αν θα εκλάβει ο μαθητής την αποτυχία ως μια ευκαιρία να αναθεωρήσει τις πρακτικές του ή αν η αποτυχία αποτελέσει τροχοπέδη στη προσπάθειά του εξαρτάται από τα μηνύματα που θα λάβει από το περιβάλλον του.  Ο ρόλος επομένως του εκπαιδευτικού είναι να καλλιεργήσει τις σωστές αντιλήψεις και στάσεις στα παιδιά και να τα βοηθήσει να προχωρήσουν πέρα από τη «ζώνη επικείμενης ανάπτυξης» τους. 
​
Πιο κάτω παρουσιάζω υλικό που έχω ετοιμάσει για μένα, στην προσπάθειά μου να εμπλουτίσω τις γνώσεις μου γύρω από αυτό το θέμα αλλά και υλικό που ετοίμασα για τους μαθητές μου. 

H κάρτα ή δελτίο εξόδου είναι ένα έντυπο (καρτέλα) που μπορεί να δοθεί στους μαθητές από τον εκπαιδευτικό μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος και στο οποίο θα τους ζητηθεί να γράψουν την απάντησή τους σε ερωτήματα που έθεσε ο εκπαιδευτικός σχετικά με το μάθημα της ημέρας ως μια μορφή σύντομης αξιολόγησης.  Αυτές οι γρήγορες, ανεπίσημες αξιολογήσεις επιτρέπουν στους εκπαιδευτικούς να εκτιμήσουν κατά πόσο οι μαθητές κατανόησαν την ύλη που έχει διδαχθεί και χρησιμοποιούνται ως σύντομες διαμορφωτικές αξιολογήσεις στο μάθημα της ημέρας. Μπορεί να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες στον εκπαιδευτικό ο οποίος θα διαγνώσει τις ανάγκες της τάξης του και θα αναδιαμορφώσει το μάθημά του προσφέροντας παρέμβαση την επόμενη μέρα. Μπορούν επίσης να λειτουργήσουν ως διασύνδεση της ύλης από ένα προηγούμενο μάθημα. Ο εκπαιδευτικός μπορεί να συγκεντρώνει για κάθε μαθητή τις κάρτες εξόδου ως μέρος ενός χαρτοφυλακίου αξιολόγησης (portfolio) του μαθητή.

Γιατί να χρησιμοποιούνται κάρτες εξόδου;

• Παρέχουν στους εκπαιδευτικούς ένα ανεπίσημο μέτρο για το πόσο καλά οι μαθητές έχουν καταλάβει ένα θέμα ή ένα μάθημα.
• Βοηθούν τους μαθητές να σκεφτούν τι έχουν μάθει.
• Επιτρέπουν στους μαθητές να εκφράσουν το τι ή πώς σκέφτονται για νέες πληροφορίες.
• Διδάσκουν τους μαθητές να σκέφτονται κριτικά.

Υπάρχουν τρεις κατηγορίες καρτών εξόδου (Fisher & Frey, 2004):
Α. Αυτές που στοχεύουν στην αξιολόγηση της μάθησης: 
- Παράδειγμα: Γράψτε ένα πράγμα που μάθατε σήμερα.
- Παράδειγμα: Συζητήστε πώς το σημερινό μάθημα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στον πραγματικό κόσμο.

Β. Αυτές που δίνουν έμφαση στη διαδικασία της μάθησης:
- Παράδειγμα: Δεν κατάλαβα ...
- Παράδειγμα: Γράψτε μια απορία που έχετε σχετικά με το σημερινό μάθημα.

Γ. Αυτές που στοχεύουν στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της διδασκαλίας:
- Παράδειγμα: Σας άρεσε που εργαστήκατε σήμερα σε μικρές ομάδες;

Άλλα ιδέες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις κάρτες εξόδου περιλαμβάνουν:
- Θα ήθελα να μάθω περισσότερα για ...
- Παρακαλώ εξηγήστε περισσότερα για ...
- Το πράγμα που με εξέπληξε περισσότερο σήμερα ήταν ...
- Εύχομαι…

Πώς αξιοποιούνται οι κάρτες εξόδου;
1. Ο εκπαιδευτικός καθορίζει την βασική έννοια που θέλει να αξιολογήσει. 
2. Στο τέλος του μαθήματος, θέτει προφορικά την ερώτηση στους μαθητές ή την προβάλει σε μια οθόνη. Ζητά από τους μαθητές να χρησιμοποιήσουν μισό φύλλο χαρτιού ή την καρτελίτσα που τους έδωσε για να απαντήσουν στην ερώτηση που τους έθεσε. Οι μαθητές έχουν στην διάθεσή τους 3-5 λεπτά για να απαντήσουν. 
3. Ο εκπαιδευτικός συγκεντρώνει τα χαρτάκια ή τις καρτελίτσες (ίσως σε κάποιο όμορφο κουτάκι με ευφάνταστο όνομα) και τα μελετάει αργότερα. Η αξιολόγηση των δελτίων εξόδου δεν είναι καθόλου χρονοβόρα και με αυτό τον τρόπο ο εκπαιδευτικός θα έχει μια άμεση ανατροφοδότηση για το μάθημα της ημέρας (τι δυσκόλεψε τους μαθητές, τι θέλει πιο πολύ δουλειά κλπ) ώστε να αναπροσαρμόσει αν χρειάζεται το επόμενο μάθημα ανάλογα με τις ανάγκες των μαθητών του.

Πιο κάτω υπάρχει ένας σύνδεσμος που σας οδηγεί σε ένα φάκελο στον οποίο έχω συμπεριλάβει ιδέες για κάρτες εξόδου. Μπορείτε να κατεβάσετε τον φάκελο δωρεάν και να τον ανοίξετε με τον κωδικό που έχετε λάβει στο inbox σας στο Teachers Pay Teachers. Όσοι επιθυμούν μπορούν να πατήσουν το πράσινο αστεράκι στην σελίδα μας στο Teachers Pay Teachers, εδώ, για να μπορούν να ακολουθούν τις αναρτήσεις του Πρώτου Κουδουνιού και ταυτόχρονα να λάβουν τον κωδικό για να ανοίξουν τον φάκελο. 

Μπορείτε να μεταβείτε στο φάκελο με τα δελτία εξόδου πατώντας εδώ.

Μια δραστηριότητα που μπορούμε να κάνουμε τις πρώτες μέρες της σχολικής χρονιάς είναι να ετοιμάσουμε το δέντρο των "θέλω" και "δεν θέλω". Δίνουμε στους μαθητές από δύο μήλα. Ένα μήλο ολόκληρο και ένα φαγωμένο. Στο ολόκληρο μήλο οι μαθητές θα γράψουν τι θέλουν για τη φετινή χρονιά ενώ στο φαγωμένο τι "δεν θέλουν" (π.χ. Δεν θέλω να με βρίζουν). Αυτά θα τοποθετηθούν σε ένα δέντρο και θα πούμε στα παιδιά ότι αυτά που όλοι θέλουμε θα τα κρατήσουμε στο δέντρο των ευχών ενώ τα φαγωμένα μήλα θα τα πετάξουμε σε ένα καλάθι. Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως αφόρμηση και να ακολουθήσει συζήτηση για το πώς μπορούμε να πραγματοποιήσουμε τα θέλω μας. Μέσα από τη συζήτηση θα βγάλουμε τους κανόνες που θέλουμε να διέπουν τη σχολική μας ζωή, τις αξίες που θα ακολουθούμε αλλά και το όραμα του σχολείου μας. Αυτή η δραστηριότητα μπορεί να γίνει και στο μάθημα της Αγωγής Ζωής. 
Εμείς ετοιμάσαμε το δικό μας δέντρο των "Θέλω" το οποίο από τώρα και στο εξής θα στολίζει την τάξη μας και θα αποτελεί σημείο αναφοράς κάθε φορά που θέλουμε να υπενθυμίσουμε γιατί πρέπει να ακολουθούμε τους κανόνες που θέσαμε στην τάξη μας.  

Μπορείτε να κατεβάσετε τα μήλα για εκτύπωση από εδώ. 

Πιθανόν αρκετοί από εσάς θα εφαρμόζετε την παραδοσιακή τακτική για την ορθογραφία, όπου οι μαθητές μαθαίνουν κάποιες λέξεις ή προτάσεις στο σπίτι και στη συνέχεια στην τάξη γίνεται η αξιολόγησή της. Πέρα από τις διάφορες ορθογραφικές ασκήσεις που υπάρχουν στα βιβλία ελληνικών, εγώ αξιοποιώ και τον πιο πάνω παραδοσιακό τρόπο εκμάθησης της ορθογραφίας. Προσπαθώ όμως η αξιολόγηση όμως να μην είναι απλά υπαγόρευση της ορθογραφίας αλλά να γίνεται με πιο ενδιαφέρουσες ασκήσεις όπως π.χ. 

• συμπλήρωση σταυρόλεξου, κρυπτόλεξου, ακροστιχίδας
• τοποθέτηση σε αλφαβητική σειρά των λέξεων
• συμπλήρωση κειμένου
• συγγραφή προτάσεων με τις λέξεις
• δημιουργία εικονογράφησης για τις λέξεις 
• συγγραφή λέξεων που ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων
• χωρισμός των λέξεων σε συλλαβές
• δημιουργία μιας ιστορίας με τις λέξεις 
• προφορική παρουσίαση των λέξεων από μνήμης (spelling bee).

Τι γίνεται όμως με τις λέξεις που ο μαθητής έγραψε λάθος; Πρέπει να διορθώνονται από τον εκπαιδευτικό ή από το μαθητή; Πρέπει ο μαθητής να τις γράφει ξανά για να τις "μάθει καλύτερα" ή όχι. Μέχρι τώρα ζητούσα από τους μαθητές να διορθώσουν τις λεξούλες που έγραψαν λάθος, αντιγράφοντας τις σωστά. Πρόσφατα μια εξαιρετική συνάδελφος μου εισηγήθηκε ένα πιο ελκυστικό τρόπο για να διορθώνουν οι μαθητές τις λέξεις που έχουν κάνει λάθος. Την "τρίλιζα της ορθογραφίας". Πώς λειτουργεί;  Ένα αντίγραφο της τρίλιζας παραθέτω πιο κάτω. Αυτό το αντίγραφο μπαίνει στην πρώτη σελίδα του τετραδίου και ο μαθητής το έχει ως πίνακα αναφοράς. Κάθε φορά που θα διορθώσει κάποια λέξη πρέπει να επιλέξει τρεις τρόπους από την τρίλιζα που να σχηματίζουν είτε κάθετη γραμμή, είτε οριζόντια, είτε διαγώνια γραμμή και με αυτούς τους τρεις τρόπους να ξαναγράψει σωστά τη λέξη που έχει κάνει λάθος. Αυτός είναι ένας τρόπος για να γίνει η διαδικασία πιο ευχάριστη. Ευχαριστούμε Στέλλα!
​Έχω ετοιμάσει μια αφίσα που δείχνει τα στάδια που ακολουθεί κάποιος στην εκμάθηση της ορθογραφίας καθώς και τον αντίστοιχο πίνακα που μπορούμε να κολλήσουμε στην πρώτη σελίδα του τετραδίου ως πίνακα αναφοράς για τους μαθητές. 
Κάνοντας κλικ στο σύνδεσμο εδώ μπορείτε να κατεβάσετε το πιο κάτω υλικό δωρεάν. 

Δεν ξέρω εκπαιδευτικό που να μην έχει συναντήσει έστω και μία φορά  στην καριέρα του παιδί που να είναι απείθαρχο, να βρίζει και  να χτυπά τους συμμαθητές του.
Πώς αντιμετωπίζουμε τέτοια παιδιά;

Όντας εκπαιδευτικός με αρκετά χρόνια στην καμπούρα μου, αλλά και γονιός έχω καταλήξει σε κάποιες τεχνικές που εμένα με έχουν βοηθήσει στο να κερδίσω τις μάχες με τέτοια παιδιά. Αυτά τα ψήγματα "γνώσης και σοφίας"  μοιράζομαι σήμερα στην ανάρτησή μου.

Καταρχάς διατηρείστε την ψυχραιμία σας ακόμη και αν το μόνο που θέλετε να κάνετε είναι να βάλετε τις φωνές. Σκεφτείτε ότι το πιθανότερο είναι φωνές και καβγάδες να ακούει στο σπίτι. Μάθετέ του με το δικό σας παράδειγμα ότι υπάρχει και η εναλλακτική επιλογή, αυτή της συζήτησης. Μιλήστε μαζί του ήρεμα και κυρίως ακούστε το. Αφήστε το να πει τα δικά του, αντικρούστε με επιχειρήματα τα λεγόμενά του αλλά πιστώστε το με το δίκιο που του αναλογεί. Ζητήστε του να αναστοχαστεί την πράξη του και να δηλώσει τι θα άλλαζε στην συμπεριφορά του και πώς θα διαχειριστεί παρόμοια κατάσταση την επόμενη φορά που θα προκύψει. 

Δώστε του να καταλάβει ότι αντιλαμβάνεστε αυτά που νιώθει και ότι δεν το απορρίπτετε για την συμπεριφορά του. Αγγίξτε το απαλά στον ώμο, μιλήστε του χαμηλόφωνα και δώστε του να καταλάβει ότι το σέβεστε και το αγαπάτε έστω κι αν κάνει λάθη. Μιλήστε του για τις προσδοκίες που έχετε για αυτό και δώστε του να καταλάβει ότι στο μυαλό σας έχετε μια καλύτερη εικόνα από αυτή που παρουσιάζει. Θα δείτε ότι θα προσπαθήσει να γίνει αυτό που εσείς προσδοκάτε.

Συνήθως παιδιά με τέτοια συμπεριφορά είναι παιδιά που φωνάζουν για βοήθεια. Ψάξτε στο βάθος να δείτε τι κουβαλά πίσω του αυτό το παιδί. Σε τι περιβάλλον μεγαλώνει, τι δυσκολίες αντιμετωπίζει; Προσφέρετέ του μια αγκαλιά που ίσως στο οικογενειακό του περιβάλλον δεν την βρίσκει αλλά και ΑΓΑΠΗ! Δείξτε ενδιαφέρον για αυτά που θέλει να σας πει, για προσωπικά θέματα που το αφορούν αλλά και για τις μικρές ιστορίες της καθημερινότητάς του. 

Αν είναι παιδί με μαθησιακές δυσκολίες προσπαθήστε να το βοηθήσετε. Μειώστε την κατ' οίκον εργασία και διαφοροποιήστε την ύλη για να το βοηθήσετε να αντεπεξέλθει. Δείξτε του με αυτό τον τρόπο ότι αντιλαμβάνεστε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει κι ότι θέλετε να το βοηθήσετε. Αφιερώστε λίγα λεπτά κατά τη διάρκεια του μαθήματος ή της γραπτής εργασία για να του προσφέρετε εξατομικευμένη βοήθεια. Θα του δείξετε με αυτό τον τρόπο ότι είστε εκεί για να το βοηθήσετε και να το στηρίξετε στο μαθησιακό τομέα. 

Πάνω από όλα, δείξτε ότι ΝΟΙΑΖΕΣΤΕ για αυτό, ότι έχει μεγάλη σημασία για εσάς. Μόνο σε ένα περιβάλλον αγάπης και κατανόησης μπορείτε να καταφέρετε να το κερδίσετε. 

Πιο κάτω έχω καταγράψει 10 εύκολους τρόπους, τους οποίους μπορούμε να εφαρμόσουμε, για να δείξουμε στους μαθητές μας ότι νοιαζόμαστε για αυτούς κι ότι ο καθένας είναι για μας μοναδικός.